काठमाण्डौ: प्रधानमन्त्री केपी ओलीले भोली आइतबार विश्वासको मत लिदैछन् । ओलीलाई संसद्को दुईतिहाइ विश्वासको मत सुनिश्चित भएको सत्तापक्षले दाबी गरेको छ ।
संविधान संशोधनको बाचासहित बनेको नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमाले सहितको गठबन्धनको सरकारले त्यसका लागि आवश्यक दुईतिहाइ बहुमत आफ्नो पक्षमा जुटाउन पहल भइरहेको बताएको छ ।
सत्तापक्षका प्रमुख सचेतक महेश बर्तौलाले प्रधानमन्त्री केपी ओलीले दलका नेताहरूलाई टेलिफोन गरेर आफूलाई विश्वासको मत दिन आग्रह गरिरहेको बताइएको छ ।
“प्रधानमन्त्रीले दलका नेताहरूलाई टेलिफोन गरेर पनि आग्रह गर्नुहुँदै छ । उहाँले संसद्मा हुने मतदानमा भोट नै मागिएन भन्ने अवस्था सिर्जना हुन दिनुहुने छैन,” एमालेका प्रमुख सचेतक बर्तौलाले भने ।
प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिने पत्र पठाएपछि सभामुख देवराज घिमिरेले विश्वासको मतका लागि आइतवार १ बजेको समय तोकेका छन् ।
प्रधानमन्त्रीको पक्षमा कति होला समर्थन ?
ओली नेतृत्वको सरकारलाई कांग्रेस र एमाले मात्रैका सांसदहरूको सङ्ख्याले साधारण बहुमत निश्चित भए पनि दुईतिहाइका लागि अन्य दलहरूको समर्थन आवश्यक छ ।
एमालेका प्रमुख सचेतक बर्तौलाले सरकारमा सहभागी चार दल बाहेकका थप केही दलहरूको समर्थन सुनिश्चित भएको बताए ।
सरकारमा कांग्रेस, एमाले, जनता समाजवादी पार्टी र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी सहभागी छन् । विश्वासको मत पाउनका लागि १३८ मत आवश्यक पर्छ । अहिले मन्त्रिपरिषद्मा सहभागी रहेका दलहरूको प्रतिनिधिसभामा कायम सीट सङ्ख्या १७६ हुन आउँछ । प्रतिनिधिसभाको कुल सदस्य सङ्ख्या २७५ को दुईतिहाइ बहुमतभन्दा उक्त सङ्ख्या थोरैले कम हो ।
प्रधानमन्त्रीले संसद्मा दुईतिहाइ समर्थन देखाउनका लागि १८४ सांसदको समर्थन आवश्यक पर्छ ।
“सरकारमा सहभागी बाहेकका थप केही दलहरूको पनि समर्थन सुनिश्चितता भएकाले प्रधानमन्त्रीले सहजै दुईतिहाइ सांसदहरूबाट विश्वासको मत पाउने निश्चित छ,” बर्तौलाले भने ।
यसअघिको सरकारका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले संसद्मा विश्वासको मत परीक्षण गर्दा दुई तिहाइ भन्दा बढी सांसदहरूले विपक्षमा मत दिएका थिए । आइतवार प्रधानमन्त्रीलाई विश्वासको मत दिने सांसदहरूको सङ्ख्या पनि सत्तापक्षले १९० भन्दा बढी हुने दाबी गरेको छ ।
प्रतिबद्धताको हिसाब
एमाले प्रमुख सचेतक बर्तौलाले सरकारमा सहभागी भएका दलहरूका अतिरिक्त जनमत पार्टी, नागरिक उन्मुक्ति पार्टी र उपेन्द्र यादव नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टी नेपालले पनि विश्वासको मत दिने प्रतिबद्धता जनाएको बताए ।
जसपा नेपालका नेता राजकिशोर यादवले आफ्नो दलको औपचारिक निर्णय आइतबार बिहान मात्रै हुने भए पनि सरकारलाई विश्वासको मत दिने पक्षमा नेताहरू रहेको बताए ।
“सरकार स्थिर होस् र संविधान संशोधनमा हाम्रा कुरा समेटिउन् भनेर हामीले विश्वासको मत दिने सोचेका छौँ,” यादवले भने ।
नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका सांसद गंगाराम चौधरीले पनि आफूहरूको दलले प्रधानमन्त्रीलाई विश्वासको मत दिने बताए । उनका अनुसार रेशम चौधरी नेतृत्वको उक्त दल सत्ताधारी गठबन्धनमै सहचागी हुनेबारेमा समेत छलफल भइरहेको छ । “हामी गठबन्धनमै सहभागी हुने कुरा छ । विश्वासको मत पनि दिन्छौँ,” उनले भने ।
सीके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टीका नेताहरूले पनि प्रधानमन्त्रीलाई विश्वासको मत दिने बताउँदै आएका छन् ।
त्यस बाहेक राष्ट्रिय जनमोर्चाले पनि प्रधानमन्त्रीलाई विश्वासको मत दिने बताएको छ ।
ती सबै दलहरूको मत जोड्दा प्रधानमन्त्रीलाई विश्वासको मत दिने सांसदहरूको सङ्ख्या १९१ पुग्ने आकलन गठबन्धनका नेताहरूको छ ।
राप्रपाले पनि विश्वासको मत दिने गठबन्धनका नेताहरूको दाबी रहे पनि उक्त दलका प्रमुख सचेतकले आफ्नो दलले विश्वासको मत नदिने सम्भावना रहेको बताएका छन् । यद्यपि शनिवारसम्म राप्रपाले यसबारे औपचारिक निर्णय गरिसकेको छैन ।
विपक्षमा कुनकुन दल
राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका प्रमुख सचेतक ज्ञानेन्द्रबहादुर शाहीले आफूहरूको दल विपक्षमा रहनेबारे छलफल भइरहेको बताए ।
शाहीका अनुसार प्रधानमन्त्रीले संविधान संशोधनको प्रस्ट खाका नल्याएका कारण राप्रपा प्रतिपक्षी कित्तामा जाने सम्भावना छ ।
“हाम्रो दलले औपचारिक निर्णय भोली (आइतवार) बस्ने संसदीय दलको बैठकबाट गर्छ। तर सरकारले गरेको संविधान संशोधनको प्रतिबद्धताबारे स्पष्ट खाका नल्याएका कारण हाम्रो पार्टीले विश्वासको मत दिने सम्भावना छैन,” उनले भने ।
राप्रपा संसद्को पाँचौँ ठूलो दल हो ।
यसअघि संसद्को तेस्रो ठूलो शक्ति नेकपा माओवादी केन्द्र, चौथो शक्ति राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी र छैटौँ ठूलो दल नेकपा एकीकृत समाजवादीले प्रधानमन्त्रीलाई विश्वासको मत नदिने निर्णय गरिसकेका छन् ।
“उहाँहरूले संविधान संशोधन भन्नुभएको छ त्यो संशोधन के विषयमा गर्ने हो भन्ने चाहिँ गुपचुप राखिएको छ,” नेकपा माओवादीका प्रमुख सचेतक हितराज पाण्डेले भने ।
“कांग्रेस र एमालेबीच संविधान संशोधन गर्ने सहमति पनि अपारदर्शी भएका कारण हामी यो सरकारलाई विश्वासको मत दिने अवस्था छैन ।”
पाण्डेले तीन दल बाहेकका थप दललाई विपक्षी मोर्चामा आबद्ध गराउन पहल भइरहेको र राप्रपाका नेताहरूसँग त्यसबारे कुरा भइरहेको बताए ।
“हामीले अरू दलहरूलाई पनि विपक्षी मोर्चामा समेटेर अघि बढ्ने कुरा भएको छ,” पाण्डेले भने ।
विपक्षी गठबन्धनले प्रधानमन्त्रीको नियुक्ति प्रक्रियामा प्रश्न उठाउँदै अदालतमा दायर भएको रिटमा सुनुवाइकै दिन प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत लिन लागेको भन्दै त्यसमा संशय व्यक्त गरेको छ ।@bbc.com/nepaliबाट ।